1. Ποιες είναι οι ενδιάμεσες ψηφιακές υπηρεσίες που ρυθμίζει η Πράξη;

Η Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act-DSA) ρυθμίζει τις ενδιάμεσες ψηφιακές υπηρεσίες, δηλαδή υπηρεσίες όπως διαδικτυακές πλατφόρμες πώλησης προϊόντων ή υπηρεσιών, καταστήματα εφαρμογών (app stores), μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διαδικτυακές μηχανές αναζήτησης, υπηρεσίες πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Ουσιαστικά, πρόκειται για υπηρεσίες που διασυνδέουν τους χρήστες του Διαδικτύου με αγαθά, υπηρεσίες και περιεχόμενο.

Οι  κατηγορίες ενδιάμεσων ψηφιακών υπηρεσιών για τις οποίες η Πράξη επιβάλλει υποχρεώσεις είναι οι ακόλουθες:

1. Υπηρεσία απλής μετάδοσης (mere conduit services), π.χ. παροχή πρόσβασης στο Διαδίκτυο (Internet Service Providers), σημεία ανταλλαγής κίνησης Διαδικτύου (internet exchange points), καταχωρητές ονομάτων χώρου, εικονικά ιδιωτικά δίκτυα (virtual private networks).
2. Υπηρεσίες προσωρινής αποθήκευσης (caching services), π.χ. δίκτυα μετάδοσης περιεχομένου (content delivery networks), αντίστροφοι διακομιστές μεσολάβησης (reverse proxies).
3. Υπηρεσίες φιλοξενίας (hosting services), π.χ. φιλοξενία ιστοσελίδων (web hosting), υπολογιστικό νέφος (cloud computing).
4. Διαδικτυακές πλατφόρμες (online platforms), π.χ. μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ηλεκτρονικές αγορές (online marketplaces), καταστήματα εφαρμογών (app stores).
5. Πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες/μηχανές αναζήτησης (Very Large Online Platform-VLOP/Very Large Online Search Engine-VLOSE). Πρόκειται για πλατφόρμες/ μηχανές αναζήτησης με περισσότερους από 45 εκατ. μέσους μηνιαίους ενεργούς χρήστες στην ΕΕ. Ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υπόκεινται σε αυστηρότερο πλαίσιο κανόνων.

   Περισσότερες πληροφορίες για τις συγκεκριμένες πλατφόρμες/μηχανές αναζήτησης

2. Τι είναι η Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες; Γιατί είναι σημαντική για τους χρήστες;

Η Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act-DSA) επιδιώκει να προστατεύσει τους χρήστες ενδιάμεσων ψηφιακών υπηρεσιών από παράνομο/επιβλαβές περιεχόμενο και την παραπληροφόρηση, θωρακίζοντας αποτελεσματικότερα τα θεμελιώδη δικαιώματά τους στο Διαδίκτυο.

Σε αυτό το πλαίσιο, θεσπίζει κανόνες για τις ενδιάμεσες ψηφιακές υπηρεσίες (π.χ. διαδικτυακές πλατφόρμες πώλησης προϊόντων ή υπηρεσιών, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καταστήματα εφαρμογών) οι οποίες παρέχονται σε χρήστες που διαμένουν στην ΕΕ, ανεξαρτήτως εάν η χώρα εγκατάστασης/έδρα του παρόχου βρίσκεται εντός ή εκτός ΕΕ.

Με την Πράξη:

• δημιουργείται ένα σύστημα υποχρεώσεων για τους παρόχους, με στόχο την απόσυρση παράνομου περιεχομένου ή την απενεργοποίηση πρόσβασης σε αυτό,
• διασφαλίζεται ότι παρέχονται εύχρηστα εργαλεία που επιτρέπουν στους χρήστες να υποβάλλουν στους παρόχους ενδιάμεσων ψηφιακών υπηρεσιών αναφορές για παράνομο περιεχόμενο, αγαθά ή υπηρεσίες, καθώς και να αμφισβητούν τις σχετικές αποφάσεις των παρόχων,
• υποχρεούνται οι πάροχοι να αιτιολογούν περιορισμούς που επιβάλλουν σε περιεχόμενο, το οποίο κρίνουν ότι είναι παράνομο ή αντίκειται στους όρους χρήσης της υπηρεσίας,
• παρέχεται στους χρήστες δυνατότητα να αμφισβητούν αποφάσεις των παρόχων με τις οποίες επιβάλλονται περιορισμοί σε περιεχόμενο, με την αιτιολογία ότι είναι παράνομο ή αντίκειται στους όρους χρήσης της υπηρεσίας,
• ενισχύεται το επίπεδο προστασίας των ανηλίκων στις περιπτώσεις που έχουν πρόσβαση σε ενδιάμεσες ψηφιακές υπηρεσίες,
• διασφαλίζεται η διαφάνεια ως προς τον τρόπο εμφάνισης και στόχευσης των διαφημίσεων,
• απαγορεύεται η χρήση εξατομικευμένης διαφήμισης που χρησιμοποιεί ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα χρηστών,
• απαγορεύεται η εξατομικευμένη διαφήμιση που απευθύνεται σε ανηλίκους,
• επιβάλλονται μέτρα διαφάνειας σχετικά με συστήματα συστάσεων (recommender systems) που χρησιμοποιούν οι πλατφόρμες, ώστε να μπορούν να παρουσιάζουν στους χρήστες προτάσεις για περιεχόμενο ή αγορά προϊόντων προσαρμοσμένες στα ενδιαφέροντά τους,
• προστατεύονται οι χρήστες που δέχονται διαδικτυακή παρενόχληση.

3. Ποιοι πάροχοι ενδιάμεσων υπηρεσιών οφείλουν να τηρούν την Πράξη;

Όλοι οι πάροχοι ενδιάμεσων ψηφιακών υπηρεσιών, π.χ. διαδικτυακές πλατφόρμες πώλησης προϊόντων ή υπηρεσιών, καταστήματα εφαρμογών (app stores), μέσα κοινωνικής δικτύωσης οφείλουν να τηρούν την Πράξη.

4. Ποιες είναι οι αρμοδιότητες της ΕΕΤΤ στο πλαίσιο της Πράξης; Τι είναι ο «Συντονιστής Ψηφιακών Υπηρεσιών». Ποιες είναι οι ενδιάμεσες ψηφιακές υπηρεσίες που ρυθμίζει η Πράξη;

Στο πλαίσιο της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act-DSA), σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ ορίζεται μία αρχή ως «Συντονιστής Ψηφιακών Υπηρεσιών». Στην Ελλάδα, με τον Ν.5099/2024 (ΦΕΚ 48/Α/05-04-2024) ανατέθηκε στην ΕΕΤΤ ο ρόλος του «Συντονιστή Ψηφιακών Υπηρεσιών».

Κύριες αρμοδιότητες της ΕΕΤΤ:

• Εποπτεία της συμμόρφωσης των εγκατεστημένων στην Ελλάδα παρόχων ενδιάμεσων ψηφιακών υπηρεσιών με την Πράξη.
• Επιβολή κυρώσεων/προστίμων για παραβάσεις της Πράξης.
• Διαχείριση καταγγελιών χρηστών (ιδιωτών και επιχειρήσεων) για παραβάσεις της Πράξης.
• Συλλογή πληροφοριών από τους παρόχους σχετικά με την τήρηση της Πράξης.
• Συντονισμός σε εθνικό επίπεδο και συνεργασία με άλλες αρχές για την εφαρμογή της Πράξης.
• Συνεργασία με Συντονιστές άλλων κρατών μελών και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ψηφιακών Υπηρεσιών.
• Αναγνώριση της ιδιότητας οντοτήτων να λειτουργούν ως «αξιόπιστες πηγές επισήμανσης παράνομου περιεχομένου» (trusted flaggers).
• Πιστοποίηση οργάνων εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών.

Πέραν του Συντονιστή, ο Ν.5099/2024 ορίζει και τις ακόλουθες αρχές ως αρμόδιες, με καθήκοντα επίβλεψης των παρόχων και επιβολής συγκεκριμένων διατάξεων της Πράξης (Αρμόδιες Αρχές):

• Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ): Επιβλέπει την τήρηση των υποχρεώσεων των παρόχων σχετικά με την προβολή διαφημίσεων σε διαδικτυακές πλατφόρμες (άρθρο 26, παρ. 1, περ. α-γ και παρ. 2) και τη λήψη μέτρων προστασίας ανηλίκων (άρθρο 28, παρ. 1).
• Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ): Επιβλέπει την τήρηση των υποχρεώσεων των παρόχων που αφορούν στην πληροφόρηση των χρηστών για τον τρόπο εμφάνισης και στόχευσης των διαφημίσεων (άρθρο 26, παρ. 1, περ. δ και παρ. 3), καθώς και στην προστασία των προσωπικών δεδομένων ανηλίκων (άρθρο 28).

5. Για ποια θέματα δεν είναι αρμόδια η ΕΕΤΤ αναφορικά με την Πράξη;

Η ΕΕΤΤ δεν είναι αρμόδια για τα ακόλουθα θέματα:

• Επίλυση διαφορών μεταξύ χρηστών και παρόχων ενδιάμεσων ψηφιακών υπηρεσιών αναφορικά με παράνομο περιεχόμενο στο πλαίσιο της Πράξης.
• Εξέταση αιτήσεων για την επιδίκαση οποιουδήποτε ποσού/αποζημίωσης σε βάρος παρόχων ενδιάμεσων ψηφιακών υπηρεσιών, για οποιαδήποτε ζημία/απώλεια που προκλήθηκε σε χρήστες, λόγω παράβασης της Πράξης.
• Λήψη και διαχείριση καταγγελιών/προσφυγών κατά αποφάσεων παρόχων ενδιάμεσων ψηφιακών υπηρεσιών σχετικών με παράνομο περιεχόμενο. Επισημαίνεται ότι οι πάροχοι οφείλουν να ενημερώνουν τους χρήστες για τις δυνατότητες προσφυγής κατά αποφάσεών τους για παράνομο περιεχόμενο. Η παράλειψη ενημέρωσης αποτελεί παράβαση της Πράξης.
• Παραβάσεις νομοθεσίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο (π.χ. προστασία καταναλωτών στο πλαίσιο συναλλαγών με ηλεκτρονικά καταστήματα, παράνομο ηλεκτρονικό εμπόριο προϊόντων/υπηρεσιών). Αρμόδιο είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης.
• Προστασία προσωπικών δεδομένων χρηστών ενδιάμεσων ψηφιακών υπηρεσιών. Αρμόδια είναι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ).
• Μη λήψη μέτρων από πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο για την προστασία ανηλίκων ή του ευρέος κοινού από επιβλαβές περιεχόμενο, μισαλλόδοξο λόγο, περιεχόμενο με παιδική πορνογραφία ή ρατσιστικό έγκλημα. Αρμόδιο είναι το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ).
• Αναφορά τέλεσης αξιόποινων πράξεων μέσω Διαδικτύου. Αρμόδια είναι η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματοςτης Ελληνικής Αστυνομίας και οι εισαγγελικές αρχές.
• Εξέταση καταγγελιών γενικότερα που δεν αφορούν σε εικαζόμενη παράβαση της Πράξης, αλλά παραβιάσεις άλλων διατάξεων της εθνικής/ενωσιακής νομοθεσίας.